پیدایش
دندانپزشکی در جهان قدمت بالایی دارد. به عنوان مثال شواهدی مبنی بر برخی
درمانها از 7000 سال پیش از میلاد مسیح وجود دارد که در آن برخی درمانها به
صورت پایه انجام می شده است.
در ایران اولین شواهد برای پیدایش دندانپزشکی به عنوان درمان جداگانه از دانشگاه جندی شاپور می باشد. بوزید حنین فرزند اسحاق عبادی کتابی با عنوان فی حفظ الاسنان و اللثه در این زمینه منتشر کرد. این کتاب حاوی مطالب دندانپزشکی و شاخه های آن است که امروزه پریودنتولوژی نامیده می‌شود.
تاریخچه پیدایش دندانپزشکی
توضیحات ابتدایی این کتاب درباره بهداشت بافت های سخت و نرم دهان است. موضوع مراقبت از دندان‌ها و پایش آن‌ها به طرق مختلفی بیان شده است. در بخش آغازین این کتاب از اثرات ماده های غذایی ، میزان و زمان مصرف صحبت شده است. حتی در این قسمت در مورد نحوه استفاده از مواد بهداشتی و سلامتی برای دندان ها توضیحات لازم ارائه شده است.
از لحاظ تاریخی و پیدایش دندانپزشکی، کشیدن و خلاص شدن از دندان در درمان بسیاری از بیماران به کار برده شده است.
دندانپزشکی در زمان ناصرالدین شاه
از زمان سلطنت ناصر الدین شاه ، دندانپزشکی به خودیِ خود ، به صورت یک حرفه مستقل شناخته شد. بصورت معمول در ابتدا سلمانی ها یا پزشکان عمومی درمان های پزشکی را انجام می دادند.
اغلب فعالیت سلمانی‌ها محدود به کشیدن و خارج ساختن دندان می شد. اما رفته رفته آن‌ها درصدد بودند تا درد و عوارض های دیگر با این فعالیت ، مخصوصا عفونت مزمن دندان را کاهش بدهند.
نفراتی که با بهره گیری از راه های مختلف قادر به کشیدن دندان، روکش گذاری و حتی ساخت دندان های مصنوعی شدند، محدود هستند. افراد معدودی از سلمانیان، عطاری ها و زرگری ها توانستند جز اولین نفرات در ارائه این خدمات و حتی تسکین درد باشند. این خدمات با وسایل ابتدایی و اولیه امور دندانپزشکی انجام می شد.
دکتر هبنث
ناصر الدین شاه طی مسافرت دوم خود که به فرنگ سفر کرده بود. با یک دندانساز آشنا می شود و همراه خود به ایران می آورد. زمان زیادی طول نمی کشید که دکتر هبنث جانشین وی می شود. اما در آن زمان اکثریت مردم هم دندان عاریه نمی گذاشتند ، حتی اعیان و اشراف زادگان.
سلمانیانی که به دندان کشیدن های خود با استفاده از کلبتین های اصفهان مشغول بودند، در کار خود ماهر بودند.
پس از دکتر "هبنث"، که به دلیل کهولت سن ایران را ترک کردند، دندانپزشک دیگری به نام "موسیو پلو" در سال 1286 ق. استخدام دولت شد. ایشان جایگزین دندانپزشک مخصوص ناصرالدین شاه هستند. متن این خبر در ادامه مطالب برای شما آورده شده است:
خبر ورود دندانپزشک جدید به ایران در شماره 636 روزنامه دولت علیه ایران بدین ترتیب منتشر می شود:
موسیو پلو، یکی از صاحبان صنعت دولت فرانسه ، روز بیستم شهر رجب وارد دارالخلافه گشته است. شغل ایشان رفع مرض دهان و درد دندان است. حکیم مذکور، دندانی که درد می کند را بدون اذیت بیرون می آورد. جای آن دندان مصنوعی قرار می دهد که هیچکس قادر به تشخیص نیست. هر دندان سیاه و یا زنگ زده ای را را پاک می کرد. دندان های کرم خورده را درست می کرد. حتی دهانی که بدبو بود را هم معاینه می کرد به صورتی که دیگر نیازی به رفع کردن این مورد نباشد. در پاریس به ایشان نشان های افتخاری زیادی بخاط تبحرشان در این شغل اعطا شده است.
ایشان در خارج از دروازده دولت پهلوی اسکان دارد که همان سکونتگاه خلیفه فرنگی است. برای ترویج علم خود کتابی در این زمینه نوشت. در این کتابچه افراد بی دندان و افرادی که دندان دارند را به قیاس هم در آورده است.
پیشگامان دندانپزشکی ایران
از پیشگامان حوزه پیدایش دندانپزشکی می‌توان دکتر میلچارسکی، دکتر سیاح و برخی دیگر از دندانپزشکان آن دوره را نام برد. تا سال ۱۲۹۷ خورشیدی تنها کلاس طب در مدرسه دارالفنون برقرار بود. در ماه آبان کلاس طب به مدرسه طب تبدیل شد که شامل اتاق بود. در آنجا رئیس و یا بعبارتی دیگر مدیر ، اتاق جداگانه ای در اختیار داشت که در حیاط دارالفنون واقع شده بود.
تأسیس اولین دندانسازی ایران
در سال ۱۳۰۰ خورشیدی، که دکتر سیاح پس از فارغ التحصیلی خود در اروپا ، به ایران بازگشت. با افرادی همچون دکتر میلچارسکی، دکتر اشتومپ و دکتر استپانیان آشنا شد. پس از آن به پیشنهاد دکتر میلچارسکی فرمان تاسیس دندانسازی داده شد ، درست در سال ۱۳۰۹–۱۳۱۰ خورشیدی.
تجهیزات آن زمان پیدایش دندانپزشکی مواردی نظیر زیر بودند:
- صندلی هایی با سلفدان‌های حلبی
- چند عدد چرخ پایی دندانپزشکی
- میز چوبی
- چند عدد چهارپایه
- ولکانیزاتور
- گچ ساختمانی
آموزش های دیرینه دندانپزشکی
آموزش‌های پیدایش دندانپزشکی (نظری و عملی) توسط دکتر آشوت هاروطونیان و شهریار سلامت صورت می گرفت. بنیان دانشگاه در سال 1313 خورشیدی نهاده شد. در ماه مهر همان سال، کار ریاستی دانشکده به دکتر سیح و تدریس به دکتر محسن لک سپرده شد.